Kim jest pełnomocnik procesowy?

Udział w postępowaniu sądowym może być dla niektórych osób wydarzeniem stresujących – inni mogą nie być w stanie wziąć w nim udziały z przyczyny niezależnych od nich, np. poważnej choroby czy niemożności pogodzenia uczestnictwa w procesie z innymi obowiązkami. Na te oraz inne, podobne sytuacje odpowiedzią jest instytucja pełnomocnika procesowe. Kim jest pełnomocnik, jakie są jego obowiązki i uprawnienia?

Kim jest pełnomocnik procesowy?

Pełnomocnikiem procesowym nazywamy osobę, która przez stronę biorącą udział w danym postępowaniu została upoważniona do podejmowania rozmaitych czynności procesowych – takich jak zawierania ugody czy uznania powództwa. Uprawnieniem i jednocześnie obowiązkiem pełnomocnika jest występowanie w imieniu swojego mocodawcy przed obliczem oraz zajmowanie się innymi zadaniami poza sądem, na przykład wystosowywaniem pism oraz powiadomień.

Kto może być pełnomocnikiem?

Przepisy dotyczące funkcji pełnomocnika zawarte są w Dziale V Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z art. 87 Kodeksu, pełnomocnikiem procesowym strony może być między innymi:

• Adwokat lub radca prawny
• Osoba sprawująca zarząd nad majątkiem lub interesami strony (np. zarządca budynku)
• Współuczestnik danego sporu
• Małżonek, rodzice, rodzeństwo oraz dzieci strony (dotyczy to również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia)

W określonych sprawach pełnomocnikiem mogą być również:

• Rzecznik patentowy - w sprawach własności intelektualnej
• Doradca restrukturyzacyjny - w sprawach restrukturyzacji i upadłości
• Pracownik firmy lub organizacji – w sprawach dotyczących danej jednostki
• Przedstawiciel organizacji konsumenckich – w sprawach dotyczących ochrony praw konsumenta.

Co do zasady, udzielenie pełnomocnictwa jest dobrowolne – strona biorąca udział w danym postępowaniu może, lecz nie musi uprawnić wybraną przez siebie osobę do wykonywania czynności procesowych w jej imieniu. Jednocześnie udzielenie pełnomocnictwa nie zabiera stronie możliwości samodzielnego podejmowania tych czynności. Wyjątkiem od tej reguły jest postępowanie prowadzone przed Sądem Najwyższym – zgodnie art. 871 w takiej sytuacji strona ma obowiązek udzielić pełnomocnictwa adwokatowi lub radcy prawnemu lub rzecznika patentowego w sprawach własności intelektualne. W takich przypadkach strona nie ma również możliwości samodzielnego podejmowania czynności procesowych. Pomoc profesjonalnych pełnomocników prawnych znajdziemy w ofercie Kancelarii Radców Prawnych Adversus.

Rodzaje pełnomocnictwa

Art. 88 wyróżnia trzy rodzaje pełnomocnictwa:

• Procesowe ogólne – pełnomocnik jest wtedy uprawniony do podejmowania czynności procesowych w imieniu mocodawcy we wszystkich sprawach z udziałem mocodawcy
• Procesowe do poszczególnych spraw
• Do tylko niektórych czynności procesowych

Niezależnie od rodzaju pełnomocnictwa, pełnomocnik ma – zgodnie z art. 89 – „obowiązek przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy, bądź też wierzytelny odpis pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej”.