Czym różni się przestępstwo od wykroczenia?

Czym różni się przestępstwo od wykroczenia? Ta kwestia często budzi wiele wątpliwości, zarówno wśród osób związanych z prawem, jak i tych, którzy mają z nim styczność jedynie sporadycznie. Aby rozwiać wszelkie niejasności, warto przyjrzeć się bliżej definicjom obu pojęć oraz ich konsekwencjom prawnym. W niniejszym artykule omówimy różnice między przestępstwami a wykroczeniami, skupiając się na ich charakterystyce, sankcjach oraz procesie sądowym.

Charakterystyka przestępstw i wykroczeń

Przestępstwo to czyn zabroniony przez prawo karnego, zagrożony karą pozbawienia wolności lub inną sankcją karną, który jest społecznie szkodliwy i zawiniony. Przestępstwa dzielą się na umyślne i nieumyślne. Czyn umyślny polega na zamierzonym działaniu lub zaniechaniu, podczas gdy czyn nieumyślny wynika z niedbalstwa sprawcy. Przestępstwa można również podzielić na przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, mieniu, porządkowi publicznemu czy prawom autorskim.

Wykroczenie natomiast to czyn społecznie szkodliwy o mniejszym stopniu szkodliwości niż przestępstwo, zabroniony przez prawo wykroczeń i zagrożony karą aresztu, ograniczenia wolności, grzywny lub karą nagany. Wykroczenia są czynami nieumyślnymi, wynikającymi z niedbalstwa sprawcy. Przykłady wykroczeń to m.in. spożywanie alkoholu w miejscach publicznych, zakłócanie porządku publicznego czy jazda na rowerze pod wpływem alkoholu.

Sankcje prawne

Jedną z kluczowych różnic między przestępstwem a wykroczeniem są sankcje prawne, jakie grożą za popełnienie tych czynów. W przypadku przestępstw kary są surowsze i mogą obejmować m.in. pozbawienie wolności, ograniczenie wolności, grzywnę, świadczenie pieniężne na rzecz pokrzywdzonego, zakaz prowadzenia pojazdów czy obowiązek naprawienia szkody.

W przypadku wykroczeń kary są łagodniejsze i obejmują areszt, ograniczenie wolności, grzywnę lub karę nagany. Co istotne, wykroczenia nie powodują wpisu do rejestru skazanych ani nie mają wpływu na utratę praw publicznych.

Proces sądowy a wykroczenie lub przestępstwo

Również proces sądowy w sprawach o przestępstwa i wykroczenia różni się pod względem formalnym i proceduralnym. Sprawy o przestępstwa rozpoznawane są przez sądy powszechne, a postępowanie karne jest bardziej skomplikowane i długotrwałe niż w przypadku wykroczeń, dlatego w ich przypadku warto skorzystać z pomocy specjalistów, takich jak Kancelaria Adwokacka adw. Damiana Wójcika w Krakowie. W postępowaniu karnym obowiązuje zasada domniemania niewinności, a ściganie przestępstw odbywa się z urzędu.

Sprawy o wykroczenia rozpoznawane są przez sądy grodzkie lub policję, a postępowanie jest uproszczone i krótsze niż w przypadku przestępstw. Wykroczenia ścigane są na wniosek pokrzywdzonego lub z urzędu, jednak tylko w przypadkach określonych przez prawo.